Grieks kruis
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een Grieks kruis is een kruisvorm waarbij de vier armen van gelijke lengte zijn en elkaar loodrecht in het midden snijden.
Omschrijving
Het Griekse kruis wordt vaak gebruikt als plattegrond voor gebouwen, met name kerken. Deze centraalbouw, vaak met een koepel in het midden, was gebruikelijk in de Byzantijnse architectuur en diende later als inspiratie voor andere bouwstijlen zoals in de renaissance en barok. Een Grieks kruis onderscheidt zich van een Latijns kruis, waarbij de verticale arm langer is dan de horizontale arm.
Toepassing in architectuur
De plattegrond in de vorm van een Grieks kruis is een voorbeeld van centraalbouw, waarbij de symmetrie rond een middelpunt ligt. Dit type plattegrond werd veel toegepast in de Byzantijnse kerkbouw, waarbij vaak een koepel het centrum domineerde. Voorbeelden van kerken met een Grieks kruis als plattegrond zijn te vinden in zowel katholieke als protestantse kerkbouw. Kerken zoals de Oosterkerk in Kollum en de Noorderkerk in Amsterdam hebben een plattegrond gebaseerd op een Grieks kruis.
Verschil met Latijns kruis
Het belangrijkste verschil tussen een Grieks kruis en een Latijns kruis is de lengte van de armen. Bij een Grieks kruis zijn alle vier de armen even lang, terwijl bij een Latijns kruis de verticale arm langer is dan de horizontale arm. Het Latijnse kruis is een veelvoorkomende plattegrond voor kerken in West-Europa.
Vergelijkbare termen
Latijns kruis
Gebruikte bronnen: